Η αποτελεσματική σχέση διαιτητή - προπονητή... Υπάρχει;

  Ο Κόσμος των Ελλήνων Διαιτητών

Είναι πολλοί αυτοί που αναρωτιούνται ποιος μπορεί να είναι ή καλύτερα εάν υπάρχει τρόπος, ώστε οι διαιτητές να έχουν επιτυχημένες και αποτελεσματικές σχέσεις με τους προπονητές.

Είναι σίγουρο ότι κάποιοι διαιτητές τα καταφέρνουν πολύ καλά.
Και ενώ δεν υπάρχει κάποια σχολή "Γοητείας", μια ελάχιστη προϋπόθεση είναι η προσωπικότητα του διαιτητή και η συνέπειά του.
Η μεγάλη διαφορά που όμως υπάρχει μεταξύ διαιτητών και προπονητών είναι ότι, οι μεν χρειάζεται να κάνουν το καλύτερο για το παιχνίδι, οι δε το καλύτερο για την ομάδα τους. 

Ας προσπαθήσουμε να καταλάβουμε κάποια πράγματα για τους προπονητές:
- Κατ’ αρχήν είναι "δάσκαλοι".
- Ελάχιστοι από αυτούς δεν θεωρούν ότι η δουλειά του προπονητή είναι η εκπλήρωση μιας σημαντικής φιλοδοξίας.
- Ασχολούνται επειδή το θέλουν και εκτός σπανίων εξαιρέσεων, επιλέγονται.
- Εργάζονται σε ένα "σύστημα" που υποκύπτει στην ζήτηση της κοινωνίας για νικητές.
- Είναι πάντοτε πιεσμένοι σε σχέση με τον χρόνο, όσον αφορά στις προσπάθειές τους να δημιουργήσουν, παράγοντας ένα ανταγωνιστικό "προϊόν", ενάντια στην αντίσταση της οικογένειάς τους, του επαγγέλματός τους και των περιορισμών της αντοχής τους και των παικτών που διαθέτουν κάθε φορά.
- Και τέλος, κάθε προπονητής χειρίζεται την πίεση της επιτυχίας ή της αποτυχίας διαφορετικά.

Οι σχέσεις τώρα, των προπονητών με τους διαιτητές, μοιάζουν με τις σχέσεις που αναπτύσσονται στην συζυγική ζωή.
Οι σύζυγοι είναι τόσο όμοιοι που αλληλοεπιδρούν φυσικά, με τρόπο ομαλό και σε μεγάλο βαθμό μη συγκρουσιακό.
Για κάποιους άλλους, είναι αναγκαία η προσπάθεια να μάθουν τι ενοχλεί και τι τους ενθουσιάζει.
Επίσης αποφασίζουν ότι ορισμένα θέματα είναι καλύτερο να παραβλέπονται.
Και σίγουρα υπάρχουν και οι "Honeymooners" που διαφωνούν σε όλα.
Ελάχιστοι ή κανένας μπαίνει σε γάμο επειδή ανυπομονεί για μια ζωή γκρίνιας και διχόνοιας.
Απλώς δεν διαθέτουν τις δεξιότητες για να διαχειριστούν τις συγκρούσεις.

Με την παραπάνω λογική, πολλές καλές σχέσεις διαιτητών με προπονητές μπορεί να είναι τυχαίες.
Και είναι τυχαίες γιατί απλώς δεν καταλαβαίνουμε ότι οι σχέσεις χρειάζονται δουλειά για να λειτουργήσουν.
Ένας διαιτητής και ένας προπονητής που θα δουν τα πράγματα που σχετίζονται με το παιχνίδι με τον ίδιο τρόπο, είναι παράγοντες ώστε λίγα πράγματα να μπορεί να μην λειτουργήσουν σωστά.

Έτσι, όταν ο διαιτητής έχει την τάση να ανταμείβει ομάδες που έχουν καλές δεξιότητες, αφού με βάση αυτές μπορούν να αποφεύγουν τις παραβάσεις κανονισμών, τότε οι προπονητές είναι σε θέση να το αντιληφθούν.
Με τον ίδιο τρόπο που αντιλαμβάνεται και ο διαιτητής, όταν οι προπονητές προωθούν στο παιχνίδι καταστάσεις που ο κανονισμός δεν επιτρέπει.
Και τότε υπάρχει πρόβλημα, αφού ένας από τους 2 πρέπει να ενδώσει εάν θελήσει η σχέση τους να είναι ομαλή.

Αυτό αυτομάτως δημιουργεί μια κρίση στην οποία ισχύουν 2 γεγονότα:
- Χρειαζόμαστε τους προπονητές περισσότερο από όσο μας χρειάζονται.
- Και οι προπονητές αλλά και οι διαιτητές έχουν αντικρουόμενες πιέσεις.

Ο προπονητής έχει κάποια ανάγκη να συμπεριφέρεται σωστά, να εκπαιδεύει και να καθοδηγεί.
Ο διαιτητής έχει το εγχειρίδιο των κανονισμών και τους κανονισμούς του πρωταθλήματος που τον θέτουν σε εγρήγορση, προκειμένου να τιμωρεί διάφορες συμπεριφορές που καταλύουν την κανονικότητά τους.
Πώς επομένως μπορεί να γίνει η δουλειά των διαιτητών σωστά και ταυτοχρόνως να έχουν αποτελεσματικές σχέσεις με τους προπονητές;

Κάθε διαιτητής πρέπει να αποδεχθεί ότι η πλειοψηφία δεν θα δει τα πάντα με τον ίδιο τρόπο που τα βλέπει αυτός.
Δεν πρέπει επομένως σε κανέναν διαιτητή, να προκαλεί έκπληξη το γεγονός ότι πολλοί προπονητές θα προχωρήσουν περισσότερο από ό,τι νομίζετε ότι είναι αποδεκτό.
Το θέμα δεν είναι προσωπικό και δεν απαιτείται απάντηση σε όλα όσα συμβαίνουν.
Οι καλύτεροι διαιτητές αντιδρούν στο "μήνυμα" και όχι στην "πρόθεση" που πιστεύουν ότι έχει ο προπονητής.
Μέχρι όμως την στιγμή που η "πρόθεση" αποδεικνύεται να είναι η διακοπή του αγώνα.

Κάθε διαιτητής χρειάζεται να αποδεχθεί ότι πρέπει να μην αντιδράσει όταν η σύγκρουση είναι ασήμαντη.
Είναι βέβαιο ότι στην σκέψη μας πρέπει να υπερέχει η χαλάρωση των προτύπων μας, προκειμένου να εξυπηρετήσουμε τις ομάδες και η προτεραιότητά μας να είναι η συνεργασία με τους προπονητές για να γίνουμε μέρος της λύσης.
Το προηγούμενο ίσως είναι αίρεση, αλλά πολλοί προπονητές το σέβονται και το προτιμούν, αντί οποιασδήποτε άκαμπτης συνέπειας. 

Οι καλύτεροι διαιτητές δεν είναι πάντα οι "best rules people", οι καλύτεροι σε φυσική κατάσταση ή οι πιο αφοσιωμένοι, παρά το γεγονός ότι όλα αυτά είναι πολύ σημαντικά.
Κάθε διαιτητής χρειάζεται να είναι ευέλικτος και πάντοτε να έχει την διάθεση να αναλάβει την ευθύνη να αποτρέπει δυσάρεστες καταστάσεις και όχι να τις δημιουργεί.