Η διαιτησία του μπάσκετ εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από τις ανθρώπινες μεταβλητές.
Ένας διαιτητής είναι καλός, κακός ή αδιάφορος, ανάλογα με τον βαθμό στον οποίο διαθέτει έναν ευνοϊκό συνδυασμό αυτών των μεταβλητών μαζί με μια έξυπνη κατανόηση της εφαρμογής των κανονισμών, της μηχανικής και της ερμηνείας τους.
Στον συνδυασμό αυτών των μεταβλητών αναφερθήκαμε στο άρθρο με τίτλο "Οι παράγοντες που διαμορφώνουν ένα διαιτητή".
Στην σειρά των άρθρων αυτών θα αναλύσουμε τις ιδιότητες που χαρακτηρίζονται ως συστατικά των συγκεκριμένων παραγόντων, ώστε να θεωρείται ένας διαιτητής, επιτυχημένος διαιτητής.
Μπορείτε να δείτε τα προηγούμενα άρθρα εδώ , εδώ και εδώ.
Κανένας όμως και πρέπει να το κατανοήσουμε, δεν είναι τέλειος. Όλοι οι διαιτητές κάνουν λάθη.
Συγκέντρωση
Στο μπάσκετ, η ικανότητα να επικεντρωθεί ο διαιτητής και να διατηρήσει την εστίασή του σε όλη την διάρκεια του αγώνα είναι απαραίτητη.
Κάθε διαιτητής πρέπει να αποκλείσει όλες τις σκέψεις που δεν σχετίζονται με το παιχνίδι.
Επίσης πρέπει να αποκλείσει κάθε είδους γελοιότητα και πολλές φορές και εχθρική συμπεριφορά, είτε αυτή προέρχεται από τους φιλάθλους, είτε από παίκτες και προπονητές.
Το ίδιο οφείλει να αποκλείσει την συναισθηματική φόρτιση και να απεμπλακεί από προηγούμενές του αποφάσεις, είτε είναι σωστές, είτε είναι λανθασμένες.
Επίσης σημαντικό είναι η ικανότητα του διαιτητή να διατηρήσει την συγκέντρωσή του για ένα χρονικό διάστημα περίπου 2 ωρών, ξεπερνώντας ταυτόχρονα την σωματική και ψυχική του κόπωση.
Η κόπωση είναι ο μεγάλος εχθρός της συγκέντρωσης.
Η στάση και η προσοχή του διαιτητή καθορίζουν τον συνδυασμό συγκέντρωσης και κινήτρων που του επιτρέπουν να διατηρήσει το ενδιαφέρον του. Και αυτό ακριβώς είναι πολύ πιο δύσκολο από ό,τι πολλοί άνθρωποι πιστεύουν.
Η συγκέντρωση επιτυγχάνεται συνήθως καλύτερα όταν δεν αναγκάζεσαι να σου συμβεί.
Βέβαια, γνωρίζοντας ότι η πράξη της συγκέντρωσης είναι παθητική, μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της ενεργού προετοιμασίας κατά το pregame, αλλά και σε κάθε ευκαιρία που δίνουν τα time-outs.
Η ενεργή αυτή προετοιμασία πρέπει να περιλαμβάνει:
- Το πώς θα αντιμετωπίσεις την πίεση και το άγχος
- Το τι θα επιλέξεις και τι θα αγνοήσεις
- Το πώς θα εστιάσεις γρήγορα την προσοχή σου εάν αποσπάται
- Το πώς θα χρησιμοποιήσεις τον κανονισμό και την ερμηνεία του, με την τοποθέτησή σου και την επικοινωνία σου
Συνεργασία και Επικοινωνία
Η ικανότητα συνεργασίας του διαιτητή με τους συναδέλφους του είναι απολύτως απαραίτητη.
Η πίστη του ενός στον άλλον διαιτητή πρέπει να υπάρχουν στην μεγαλύτερη αρμονία.
Ο καθένας πρέπει να δέχεται την υποστήριξη του άλλου και κανένας δεν πρέπει να κυριαρχεί στο παιχνίδι.
Η επιρροή του Crew Chief πρέπει να είναι τέτοια ώστε να διατηρήσει σωστά το μείγμα των προσωπικοτήτων της ομάδας, που μπορεί να είναι αιτία συγκρούσεων, λόγω ιδιοσυγκρασίας, ιδιοτροπιών ή και ακόμα κάποιας τακτικής.
Οι καλοί διαιτητές επικοινωνούν αποτελεσματικά και κατανοούν ότι οι καλές δεξιότητες επικοινωνίας δημιουργούν καλή συνεργασία.
Η επικοινωνία συνίσταται στην αποστολή ή την λήψη συγκεκριμένων μηνυμάτων τα οποία μεταφέρουν εμπιστοσύνη, έλεγχο, ηρεμία, θετική ένταση και δικαιοσύνη. Και αυτά τα μηνύματα είναι είτε προφορικά είτε όχι.
Οι διαιτητές πρέπει να έχουν πάντα στο μυαλό τους την στάση τους, τις χειρονομίες τους, τις κινήσεις τους και τον τόνο της φωνής τους η οποία συνδέεται με το πρόσωπο και τα χέρια τους.
Οι κορυφαίοι διαιτητές στέλνουν με σαφήνεια και συνέπεια τα σωστά μηνύματα και πάντα με καλό αποτέλεσμα.
Πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των μηνυμάτων που εκπέμπει κάθε διαιτητής είναι μη λεκτικό και βέβαια τα παρακάτω ποσοστά είναι μεταβαλλόμενα αναλόγως ώστε το άθροισμά τους να είναι 100:
-Γλώσσα του σώματος έως 55%
-Προφορική επικοινωνία από 7% έως 35%
-Paralanguage έως 40%
Η έννοια Paralanguage δυστυχώς υποτιμάται.
Αναφέρεται στα φωνητικά συστατικά της ομιλίας μας, τα οποία είναι σε θέση να μετατρέψουν το μήνυμά μας σε σχέση με την πραγματική έννοια των λέξεων που περιέχει.
Με μια φράση: "Δεν είναι τι λες, αλλά πώς το λές."
Η ένταση και ο τόνος της φωνής μας μεταφέρει μηνύματα επίσης.
Η ένταση της φωνής μας τείνει να αυξάνει όταν αντιμετωπίζουμε άμεσα ή έμμεσα συναισθήματα, ειδικά θυμό ή φόβο.
Ομοίως μια σταθερή δυνατή φωνή μεταφέρει μηνύματα ενθουσιασμού και αυτοπεποίθησης, όταν την ίδια στιγμή μια απαλή φωνή υποδηλώνει κατανόηση και εμπιστοσύνη.
Στο μπάσκετ, η ικανότητα να επικεντρωθεί ο διαιτητής και να διατηρήσει την εστίασή του σε όλη την διάρκεια του αγώνα είναι απαραίτητη.
Κάθε διαιτητής πρέπει να αποκλείσει όλες τις σκέψεις που δεν σχετίζονται με το παιχνίδι.
Επίσης πρέπει να αποκλείσει κάθε είδους γελοιότητα και πολλές φορές και εχθρική συμπεριφορά, είτε αυτή προέρχεται από τους φιλάθλους, είτε από παίκτες και προπονητές.
Το ίδιο οφείλει να αποκλείσει την συναισθηματική φόρτιση και να απεμπλακεί από προηγούμενές του αποφάσεις, είτε είναι σωστές, είτε είναι λανθασμένες.
Επίσης σημαντικό είναι η ικανότητα του διαιτητή να διατηρήσει την συγκέντρωσή του για ένα χρονικό διάστημα περίπου 2 ωρών, ξεπερνώντας ταυτόχρονα την σωματική και ψυχική του κόπωση.
Η κόπωση είναι ο μεγάλος εχθρός της συγκέντρωσης.
Η στάση και η προσοχή του διαιτητή καθορίζουν τον συνδυασμό συγκέντρωσης και κινήτρων που του επιτρέπουν να διατηρήσει το ενδιαφέρον του. Και αυτό ακριβώς είναι πολύ πιο δύσκολο από ό,τι πολλοί άνθρωποι πιστεύουν.
Η συγκέντρωση επιτυγχάνεται συνήθως καλύτερα όταν δεν αναγκάζεσαι να σου συμβεί.
Βέβαια, γνωρίζοντας ότι η πράξη της συγκέντρωσης είναι παθητική, μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω της ενεργού προετοιμασίας κατά το pregame, αλλά και σε κάθε ευκαιρία που δίνουν τα time-outs.
Η ενεργή αυτή προετοιμασία πρέπει να περιλαμβάνει:
- Το πώς θα αντιμετωπίσεις την πίεση και το άγχος
- Το τι θα επιλέξεις και τι θα αγνοήσεις
- Το πώς θα εστιάσεις γρήγορα την προσοχή σου εάν αποσπάται
- Το πώς θα χρησιμοποιήσεις τον κανονισμό και την ερμηνεία του, με την τοποθέτησή σου και την επικοινωνία σου
Συνεργασία και Επικοινωνία
Η ικανότητα συνεργασίας του διαιτητή με τους συναδέλφους του είναι απολύτως απαραίτητη.
Η πίστη του ενός στον άλλον διαιτητή πρέπει να υπάρχουν στην μεγαλύτερη αρμονία.
Ο καθένας πρέπει να δέχεται την υποστήριξη του άλλου και κανένας δεν πρέπει να κυριαρχεί στο παιχνίδι.
Η επιρροή του Crew Chief πρέπει να είναι τέτοια ώστε να διατηρήσει σωστά το μείγμα των προσωπικοτήτων της ομάδας, που μπορεί να είναι αιτία συγκρούσεων, λόγω ιδιοσυγκρασίας, ιδιοτροπιών ή και ακόμα κάποιας τακτικής.
Οι καλοί διαιτητές επικοινωνούν αποτελεσματικά και κατανοούν ότι οι καλές δεξιότητες επικοινωνίας δημιουργούν καλή συνεργασία.
Η επικοινωνία συνίσταται στην αποστολή ή την λήψη συγκεκριμένων μηνυμάτων τα οποία μεταφέρουν εμπιστοσύνη, έλεγχο, ηρεμία, θετική ένταση και δικαιοσύνη. Και αυτά τα μηνύματα είναι είτε προφορικά είτε όχι.
Οι διαιτητές πρέπει να έχουν πάντα στο μυαλό τους την στάση τους, τις χειρονομίες τους, τις κινήσεις τους και τον τόνο της φωνής τους η οποία συνδέεται με το πρόσωπο και τα χέρια τους.
Οι κορυφαίοι διαιτητές στέλνουν με σαφήνεια και συνέπεια τα σωστά μηνύματα και πάντα με καλό αποτέλεσμα.
Πρέπει να έχουμε υπ’ όψιν ότι το μεγαλύτερο ποσοστό των μηνυμάτων που εκπέμπει κάθε διαιτητής είναι μη λεκτικό και βέβαια τα παρακάτω ποσοστά είναι μεταβαλλόμενα αναλόγως ώστε το άθροισμά τους να είναι 100:
-Γλώσσα του σώματος έως 55%
-Προφορική επικοινωνία από 7% έως 35%
-Paralanguage έως 40%
Η έννοια Paralanguage δυστυχώς υποτιμάται.
Αναφέρεται στα φωνητικά συστατικά της ομιλίας μας, τα οποία είναι σε θέση να μετατρέψουν το μήνυμά μας σε σχέση με την πραγματική έννοια των λέξεων που περιέχει.
Με μια φράση: "Δεν είναι τι λες, αλλά πώς το λές."
Η ένταση και ο τόνος της φωνής μας μεταφέρει μηνύματα επίσης.
Η ένταση της φωνής μας τείνει να αυξάνει όταν αντιμετωπίζουμε άμεσα ή έμμεσα συναισθήματα, ειδικά θυμό ή φόβο.
Ομοίως μια σταθερή δυνατή φωνή μεταφέρει μηνύματα ενθουσιασμού και αυτοπεποίθησης, όταν την ίδια στιγμή μια απαλή φωνή υποδηλώνει κατανόηση και εμπιστοσύνη.
Συνεχίζεται...
Σημείωση: Μέχρι σήμερα, στα εκπαιδευτικά άρθρα μας βάζαμε φωτογραφίες αποκλειστικά σχεδόν Ελλήνων διεθνών διαιτητών (εν ενεργεία ή μη).
Ξεκινήσαμε και εφ' όσον το διαδίκτυο ή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το επιτρέπουν, να βάζουμε φωτογραφίες όλων των Ελλήνων διαιτητών, είτε είναι αξιολογημένοι είτε όχι.
Ξεκινήσαμε και εφ' όσον το διαδίκτυο ή τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης το επιτρέπουν, να βάζουμε φωτογραφίες όλων των Ελλήνων διαιτητών, είτε είναι αξιολογημένοι είτε όχι.